REPORTAJ -LC KIZILZAZA-MKP ÖNDER KADRO

24 saat Zazaca radio yayini+ Internet Tv

1. BÖLÜM ...........................................

LC KIZIL ZAZA……………………………
Radone Zazayra ez Lc Kizil Zaza … Ameyme Fransa sewa Partizan’u esta ju alvaz itaro vekile Partiyo van, ma nejdiye vist sariyo juvin naskeme

MKP……………………….
Heya…

LC KIZIL ZAZA……………………………
Vun sifte çuturiya wesa rinda?

MKP……………………….
Rindune tepiya unca ju viren gurime..

LC KIZIL ZAZA……………………………
Hona hen pet pet fetelina …

MKP……………………….
Gereke Pet vime

LC KIZIL ZAZA……………………………
Kotrawa ala ti nasbikerime?

MKP……………………….
Ez Dersimrawune Peterara. Dewa SEYIT RIZA’yiya uzarawune

LC KIZIL ZAZA………………
Çan seriyo dewera vejiya?

MKP……………………….
Hiris seri esto, tavi nesiyo dewe hiris seriyo hama dewe perskon zonon, nika dewede kes cino…

LC KIZIL ZAZA………………
Ti honde Tarih wendo Dewrime dina wendo hama oncaki zonema xo vira nekerdo mira rind qeseykena

MKP……………………….
Zonema gereke tenena rind qeseybikerime hama serva zonema gereke bugurime, zonema nika ma moa xora piye xora cixa misayme hen qeseykeme hama gereke tenena rind qeseybikerime… zof rind qeseynikon ez hen zonen…

LC KIZIL ZAZA………………
Sifte na sewe ser tene qeseybikerime vun. Na sewe çi wazena? Cira ne sewe vazene .. itara perskon?

MKP……………………….
Zonena na Partiye butu DERSIM nas keno, IBRAHIM na partiye uzade viraste, maki butu uzade bime hevale Ibrahim serva a dava Ibrahim hata nika zof gence ma si, xorte ma si, cini cene ma si, serwa inu na sewe virazene, nara tepiya sekeme, tenena rind sekeme inu qeseykeme milet yeno ti lowe…

LC KIZIL ZAZA………………
Heya rind..
Xeyle seryo sima sewu virazene, na asma Sehidu vaji hen vajeri sima hen vane cira..
Sata bine sima vane kongre karari uza mi ciye dike ez biyo sa, name Zazau ki kerdo ci ma xora Zazau vame Kirmanci u Dimili vame, besekena na mesela tene rakere.
Sima nika vane Zaza’lar bir ulusmu? Bu dogrultuda bir calisma varmi? Ne düsünüyorsunuz?

MKP……………………….
Bizim milli meseleler konusundaki teorik cözümlememizi bilenler, bu konudaki yaklasimlarimizin kurulus dönemimizde cok tarihsel anlamda köklü baksa yaklasimlardan ayri olduklarini görecekler.
Biz bastan itibaren insanlarin hic birinin kendilerinin hissetmedikleri bir kimlikle anilmasina, bir kimligin onlara zorla dayatilmasina bir dilin özel ayricaligina, bir ulusun özel imtiyazina bastan itibaren karsi çiktik… Bastan itibaren!!!
O anlamda bunun içindirki saflarimizda partimizin kurulusundan itibaren, Ermeniler, Lazlar, Kürtler , K?rmanclar, Zazalar , Keldaniler, Suryaniler, kurulusundan beri partimizin, bu konudaki düsünce sistematigine çok önemli bir ilgiyle yaklastilar .
Fakat biz bu görüslere belki temsil etmede tarihsel yürüyüsümüz içerisinde yetersiz kaldik, böyle eksikliklerimiz oldu!! Ancak genel yaklasimimiz hep buydu bu noktadada partimizin yaklasimi sudur.. Biz yani su çok açik, gelecekte diyelim bir birlesik bir halk cumhuriyeti içerisinde, Dersimin kendi kimligi ile kendi kültürü ile öyle birlesik bir Sosyalist cumhuriyetin parcasi olarak, yani tabi olarak degil, tamamiyle özgür kimligi ile esit iliskiler temelindeki katilimla kendini yasayabilecegi meselesini bastan itibaren ifade ettik.
Simdi bizim……. çözüm programimizin ana ekseni bölgesel özerkliktir, bölgesel özerklik sadece ulus olan kimliklere dair yani belli bir imkanin yaratilmasi meselesinin ötesinde, nüfüsün bir cok özellikleri itibariylada fakli bölgelerin aralarindaki fakliliklarin, birinin digerine kendisini dayatmadan, yada Devrimin görevlerini bölgede yerine getirilmesinde somut kosullarin dikkate alinarak, yani isin örgütlenmesi meselesidir.

Zazalar meselesine gelince,Kirmancalar meselesine gelince, partimiz öteden beri böyle bir tartismanin oldugunu biliyor, kendini ulus olarak adlandiran bir yaklasim var bu düsünceleri saygiyla dinliyor yani diger bütün düsünceleri saygiyla dinledigi gibi, saygiyla dinledi, dinliyor ve dinleyecekte!!!
Partimizde bu meseleyi tartisiyordu, fakat su durumda biz hali hazirda bu meseleyi kitlesel bir tartismayla daha derinlemesine bilimsel bir sekilde ortaya koyma düsüncesi içerisindeyiz. Tabiki böyle bir ulus yada baska bir dil olmas? meselesi halklarin arasindaki birligin engeli olmamali, ayni kaderi paylasan halklarin ortak düsmana karsi mücaledeki birlesik yürüyüsünün önünde engel olamali, ama insanlarda gerçekten kendilerini nasil hissediyorlarsa öyle ifade etmelidirler, yani bu konuda hicbir resmi dil hiçbir ulusal ayr?cal?k baska kimseye dayatilamaz, dayatilmamalidir da….
Biz genel olarak bakarsaniz, ulus fikrini asmak istiyoruz, ama uluslar tarihsel bir olgu yani biz bunlari asmak istiyoruz,biz uluslari devletleri bütün bunlari asmak istiyoruz, tabi bunlari asmak her bir tarihsel yürüyüsün an?ndaki çeliksilerini, esitsizliklerini görmeme anlamina gelmez, o anlamda bastan itibaren biz!!! Söyle formile ettik bu meseleye iliksin yönelimimizi, tüm uluslar için tam hak esitligi emekcilerin ,ezilenlerin birligi, ezilen uluslarin kendi kaderini özgürce tayin etme hakki, hicbir kosula hicbir sarta baglanmadan özgürce tayin etme hakk?, ayni yolda yürüyoruz. Onun ötesinde biz partimiz diger meseleleride açiyor yani, su noktada biz halen Zazalara, Kirmanclara, Kürtlerden ayri bir ulustur biciminde bir beyanda bulunmadik, ama partide böyle bir tartismanin oldugunu kitlelere söyledik, böyle bir tartisma partidede var, partide öteden beride vard? !!! Simdide var. Biz bu tartismayi kitleler içerisinde kitlelerle birlikte diger Devrimci örgütlerle birlikte yürütmek düsüncesindeyiz, bunun ötesindede baska tartismalar var Lazlara iliskin böyle degerlendirmeler var yani türkiyedeki baksa kimliklere dairde böyle degerlendirmelerde var bunlarida biliyoruz. Ancak sunu söylemek istiyorum biz uluscu bir parti degiliz, bir ulusal devlet perspektifiyle hareket eden bir parti degiliz, biz bir Kominist partisiyiz, ama kominizim bütün esitsizliklere cok cüretkar, cok ac?k, cok keskin meydan okuyabilmistir. Ulusal issizliklere meydan okumayan bir kominizim olmaz, diller arasindaki ayr?caliklara meydan okumayan bir kominizm olmaz, siniflar arasindaki esitsizliklere meydan okumayan bir komunizm olmaz, dolayisiyle kominist olma sorumluluklarimizdan ötürü icinde bulundugumuz cografyada, gerek azinliklar, gerek uluslar baz?ndaki esitsizliklerin yani sira inanclar meselesindede derin esitsizliklerin oldugunu görüyoruz.

Mesela simdi sunni ?slam merkezli bir devlet, Alevi inancina bir baski yapiyor bu görmezlikten gelinen birsey degil, olamaz!!! Yani bir komunist yasadigi cografyanin sorunlarina ilgisiz kalamaz. Bu anlamda kongremiz bunlari ciddiyete almis, bunlarin üzerindeki zaten görüslerini cesitli dökümanlarla beyan etmistir, bulari önümüzdeki süreçte yürütülecek bazi kampanyalarla daha ciddi ele alacaktir, orada kitlelerle bunlarri paylasmak isteriz, yani parti olarak…

LC KIZIL ZAZA………………
Nika ma xora vame ma Kirmanc’me, zone xode kê qeseykerd vame Kirmanc’me eke sanave tirki vame Zazayme, ti qevul kena savana? fikre tu ciko na mesela seri?

MKP……………………….
Mire ke pers kena ez niya van, ez zazawu naskon, zonema juyo yani heti Dersimde tene farx esto hete binura, o ciko mesela Din yani onun gibi, bunlar kültürel sekilenmede önemli ögelerdir, bunun gibi farklar vardir. Bunun sebeplerine kafa yormak lazim ama bunlar bir parcalanma vesilesi yapilmamalidir. Yani sadece Zazalar acisindan degil, Kürtlerle ayni cografyada ayni kaderi paylasan halk toplulugu Ermeniler’de dahil Yezidiler ve Keldaniler’de dahil, bunlarla ayni kaderi paylasanlarin birlesmesi icin sebep cok.
Yani mi vake ya zonema rind zof nezon, make teori qeseykerd besenikeme ninure vajime, ama zonema xondero yani , ora tepiya yani van, nika ez rawera moa xora piye xora qalike xora niya hesine pii, ma Kirmancime vatene!!! Yani Zaza maza i vin nê zonene, hama ez zonenke serva iye alevi hete bin zazayvi sunnivi cokaru tene ön yargi bi… Ön yargilar vardi.

Bundan ötürü isin ulusal bilinclenme diger boyutuyla dardi, bu anlamda normal yaklasimlarin o sekilde ifade edilmesini ben anliyabiliyorum, ama genel olarak bu daha cok K?rmanc olarak adlandirilan bir toplumdu

LC KIZIL ZAZA………………
Yane vana name milete ma Kirmanco?

MKP……………………….
Name milete ma Kirmanco… heya hen vatene, ama bu akademik bilimsel bir tarlismay? gerektirebilir !! zonena, yani böyle bir tartisma yapabilirsin mesela ben basta söyledim Palu’yu, Siveregi bütün yerlerdeki zazalarin hepsini biliyorum, son derece bunlarin arasindaki dil birligini cok acik fark ettim gördüm, yani.. evet gercekten bunlar arasinda biraz Lehce farkliligi var agizda diyebiliriz buna, böyle farkliliklar var ama köken olarak ayni dil, bir ikincisi cografya olarak baktigin zamn belli bir alanda bulunuyorlar, buda önemli tabi fakliliklarida var farkliliklarin en büyügü dinsel inanclarindan gelen, tabi bunun kültürel sekilenmelerde cok önemli bir faktör oldugunu düsünüyorum, din büyük bir ideolojidir, cok eski güce sahip bir temeldir. Dolayisiyle insanlarin ruhsal, ulusal, psikolojik, kültürel sekilenmelerinde cok büyük rol oynuyor.
Yani bu anlamda birde bizim cografyamizi düsünürsen, bizim Dersim’deki kendilerine Kirmanc diyen insanlarin, kendilerini digerlerinden ayirt etmesini tarihsel sebeplerinide anlariz, cünki dinsel olarak karsi karsiya getirilmisler, birbirlerine bogazlatilmizlar, dolayisiyla kendilerinden hissetmemis, öte taraftada ayni sey var yani, diger tarafta diyelim suni, zaza kesesimi icerisindede dersime karsi böyle bir ön yargi var. Bu halklarin sucu degil yani, bu onlarin sucu degil bu tamamiyle egemenelerin onlari daha rahat yönetebilmesi icin birbirlerine kiskirtmalari acisindan vesile edilmis bir mesele. Tabiki bu farkliliklarlada alakali bir farklilik olmasa bu noktada kolay bir sekilde onlari kiskirtma sansida bulamazlar, ama bu böyle bir gercek, bundan ötürü olusmus sekilenmenin yarattigi tanimlanmalar ekseninde hareket etmek mecburuyetindeyiz diye bisey diyemeyiz. Dolayisiyle ciddi bir bilimsel arastirma gerekiyor. Bunu Partimiz yapmaya calisiyor, yapiyor yani, ama biz söyle yapmak istemiyoruz böyle kestirmeden cevaplar vermek istemiyoruz. Ciddi bunu sey icinde degil yani baki bir ulus yaratmak oraya dadanmak böyle degil yani, biz dünyayi istiyoruz yani, Dersimi degil bütün dünyayi istiyoruz.

LC KIZIL ZAZA………………
Ma Dina wazeme hama zone ma biyo vind.. !!!!

MKP……………………….
Heya Vanke zonemaki.. iste onun icin diyorum bütün dünyayi istiyoruz. Bütün dünyayi istiyoruz. Bütün dünyayi isteyenler bulunduklari her yerde esitsizliklere karsi mücadele etmek zorundadirlar. Bulunduklari her yerde!!!
Bulundugu yerdeki esitsizlige karsi zaten ilgisiz olan bir insan dunyayi degistiremez ve bütün dünyayi isteyemez!!!
Diyelim sen buradaki gercege karsi ilgisizsin,tarihine karsi ilgisizsin, ordaki esitsizliklere karsi ilgisizsin, Kominizim olusun disindaki beyanin bos bir laf olur. Kominizim diyorsan bi kere bulundugun alanda oraya acilman icin ne tür sorunlarla yüz yüzeysen onlari asmaklan görevli oldugunu bileceksin, dolayisiyla mücadelemiz Enternasyoneldir ama bulundugumuz her cografyada bicimde ulusal bir yan tasir, bicimde!! Niye cünki bulundugun her cografyada karsi karsiya bulundugun özgül görevler var. Bu görevleri atlayarak baksa bir yere giremezsin , dolayisiyla bu ac?dan Dersim sorununa karsi partimiz öteden beri ilgiliydi. Dersim’e Ibrahim’in c?kmas?da cok anlaml?yd?. Niye Ibrahim bütün Kuzey Kürdistan, diger bütün cografyanin icinde özel olarak Dersim’i secti neden? Bunun tatihsel sebepleri var. Yani o dönem Dersim gercekten Türkiye Kuzey Kürdistan cografyasi icerisindeki en ileri bölgeydi, en ileri kitleleri temsil ediyordu, en ileri fikirlere yatkin bir cografyaydi. Dolayisiyla kominizim icin mücadele iddaasinda olan bir insanin yada insanlarin bu meseleye ilgisiz olmalari düsünülemez. Diger yerlerdede böyle nepale gidiyorsun bakiyorsun bati Nepal bölgeleridir yani böyle.

LC KIZIL ZAZA………………
Qese to birnon hama.. nika vame tu ama uza, Ibrahim ame uza, iye bin amey uza hama ike si dewe miletemade qeseykerd eve tirki qeseykerd siyasete bin politika herci eve tirkibi, kokumu vatene sima ciko niya vane ma fam nê keme hama tirki misay, hete politika, asimilasyonra, itade xeletiya sima esta cina..??

MKP……………………….

Tora vaji nâde bra…? Ibrahim bak dikkat et !! Ibrahimin tezleri icerisinde su cok c?plak günes kadar ayd?ndir, biz dinler arsindaki bütün ayricaliklara karsiyiz, resmi dile karsiyiz tamammi bu !! diyelim yarin Kürdistanda bir cumhuriyet olusacak öyle diyelim, yok bizim resmi dilimiz Kürtcedir, Dersim’deki dil baksa ikinci dildir, öyle olmaz resmi dil yoktur biz resmi dil uygulamasina karsiyiz, ha söyle bir durum var Ibrahim dersim’ce bilmiyor dolayisiyla onlarla ortak bir diyalog acisindan onlarla o dili kulanmak zorunda oluyor. Inanki Ibrahim o dilin ayricaliklarindan utanacak kadarda büyüktür!! Yani o kadar o esitsizlige karsi düsman bir insandir , düsün bizim yanilsamalarimizi sen Dersim’i biliyorsun düsün!! Yani Kemalizim hakkindaki yanilsamalarimizi yani o dönem hakkindaki yanimsamalarimizi düsün!! Yani Ibrahim Türkiyede resmi ideolajiye, resmi dile, resmi dayatilmis bir ulusa karsi en ileri mücadelede bayragidir. Onu sadece türkiyede yapabilecek insan cografyasi acisindan da demiyorum dünyadada böyle Kominterin o zaman bir ton hata yapiyor, Stalin yapiyor, Lenin yapiyor, Kürtler kat lediliyor onlar Kemalist hareket ilericidir diye destekleme tutumu icerisine giriyorlar, S?h Sahit isyan ediyor bunun bastirilmasindaki noktasindaki adina koministim diyen hareketlerin destekci tutumuna Ibrahim meydan okuyor, Türkiyede kominist hareketin tarihi bu yönlü, epeyce problemli, bütün bu problemler cografyasinda Ibrahim c?k?yor, bütün bu meselede dünyada hic o zamana kadar yapilmamis bisey yapiyor bu gercek!! Bu gercek, bu anlamda Dersim gerceginin ac?ga c?kmas? meselesinde, Ibrahimin rolünü görmek lazim, Ibrahim Dersim isyanina dair yanilsamali cografyamizdaki fikirleri degistirme, kitlelerin bu isyani bastirilmasi noktasinda gercekleri bilmesi noktasinda aydinlatilmasida bir günes gercekten böyle bu gercek!! Bir ikinciside zaten Ibrahimin yaninda partinin kurulusu icerisinde bulunan diger kadrolarin cogu yani ileri bölge dedikya, orada özel olarak partinin kurulus calismalarinin yogunlasmasi itibariyle Dersim kökenli cogu bu biliyorsunuz bunlarin cogunu biliyorsunuz!!! Yani bir asimilasyondan bahsedersek belki bizim parti tersten asimile oldu!! Aslinda biraz o ceberden c?kmak lazim, lokal durumu c?kmak lazim yani, yani biz Dersim’i asimilemi ettik, Dersim ceperinin ötesine fazla gecemedikmi sorunu var aslinda!!! Anlatabiliyormuyum !! bunlarda iyi olan yanlarinin hepsini özümsemeliyiz, mesela biz dersimde ileri olan ne varsa aliriz. Biz dersimde cok ac?k söyliyelim evrensel olarak savundugum ideolojim olan kominizmin cok önemli tarihsel dinamitlerini görüyorum Dersimde!! Dersim yasaminda .. tarihinde anlatabiliyormuyum!!! Hem bunu alacaz itopik sosyalistlerden ögreniyoruz herkesten ögreniyoruz biz kendi tarihimizi, gercekten dayand?g? bu güzel zenginliklerden neden ögrenmeyelim!!! Öyle eksikliklerimiz var!! O cins

LC KIZIL ZAZA……………..
Tae niya vane, Kirmancure (zazaure) vaneke sima, zonesima , zazaki sive Kirdaskiyo ??

MKP………………………..
Nê nê.. yane ez mi vake ke partiya m ana mesele ser qeseykena(tartisiyor) yani söyle kestirme diyemeyiz zazaca (k?rmancki) Kürt dilinin kesin, mutlak ispatlanmis lehcesidir. Böyle deyip isin icerisinden c?kamayiz. Böyle bir olgu var tartisiliyor, bu tartismayi yapmak durumundasin yani, yapmalisin!!! Ha ben kestirme cevaplardanda cok yana degilim, kestirme!! Yeterli, bilincli, bilimsel gercekten meseleleri cözümleyememis, belli tanimlamalardan böyle algilama düzeyindeki tanimlamalardan yola c?k?p bu budur, su sudur oda pek iyi degil. Ama su kesin yani apac?k gercek bir olgu, diyelim ben Dersim’liyim Koministim, ac?k söyliyeyim yani, ulus ceperi icinde düsünmüyorum ama bütün ulusal esitsizliklere düsmanim. Yani Dersim’linin Kürdün Keldani’nin Yezidi’nin inanc yada ulus yada azinlik, hepsinin derdini derdim biliyorum ve onu cözme mücadelesine bir katki sunmak istiyorum bu, bu! Ama diger tarafta böyle bir tartisma meselesindede basit bir kamplasmanin cok faydali oldugunu düsünmüyorum. Cok acik söylüyorum ben isterdimki Kürtceyi anliyayim ama kürtceyi anlamiyorum, yani demekki bu tami tamina ortak bir dil denilip gecilecek bir mesele degil. Sebeplerine bakmak lazim, tabi bunun tarihsel sebepleri olabilir, ekonomik sebepleri olabilir, baska sebepleri olabilir, ama bunlar böyle kestirmeden cevaplanacak sorular degil, tai ben bir dil bilimciside degilim, öyle büyük iddaalardada bulunmak istemiyorum. Ama bu mesele üzerine düsünmek isterim, düsünüyorum zaten!!

LC KIZIL ZAZA……………
Zonema u isan cutir zonexode qeseynekeno heniyo?? Hama sima besekene worte Partiya xode wazeke nu niyawo heniyo??

MKP……………………………
Worte Partiyamade milet pero qeseykeno reto yane

LC KIZIL ZAZA……………
Sima wazere tenena rind beno wazere zonema u kamiya mawa na dinade milet peru qazate xo este, televzone xo este, radone xo esto, yema, milete ma toa xo cino roz ve roz beno we vind, tuki zona yani!!!

MKP……………………………
Tabiki yani u heniyo!! Yani bilimsel arastirmalar yapmak, tarihsel arastirmalar yapmak, akademik arastirmalar yapmak, dile iliskin arastirmalar yapmak, son ensitütüler olusturmak, bu tarihi güzellestirmek, son derece önemli görevler, yani sadece bi tane iste bunun üzerinden böyle birseyde var acisindan degil, ben insanlik ac?s?ndan Dersim tarihinin, Anadolu tarihinin, Mezopotomya tarihinin cok büyük bir hazine oldugunun inancindayim … cok büyük bir hazine!!!